Bekijk “De wonderlijke wereld van Lieven Scheire” via VRT NU. Wetenschap voor iedereen.
De wonderlijke wereld van Lieven Scheire
Schaf die godsdienstlessen af!
Onze zoon gaf me deze week zijn proef godsdienst (lagere school), hij vroeg me om ze te tekenen. 15/20, goed genoeg. Ik nam zijn proefje door en stootte op de vraag “Wie is jouw naaste”. Zijn antwoord: “Heel de wereld.”, score: 0/1.
Dit deed me denken aan eerdere godsdienstproefjes van onze twee schoollopende kinderen. Zij leren in de godsdienstles over andere culturen en godsdiensten. In die lessen schenkt men – naar wat ik lees en zie – meer aandacht aan de verschillen tussen die culturen dan aan de gelijkenissen tussen alle homo sapiens sapiens. Op (een katholieke ?) school leer je bijvoorbeeld niet dat we heel wat behoud van kennis en innovaties te danken hebben aan moslims tijdens het Kalifaat van de Abbasiden. Heel wat uit het Arabisch ontleende woorden zijn hier nog de getuige van: algebra, alcohol, alcali … . Dankzij de Arabieren hebben we het getal 0 en kunnen we grote getallen schrijven in klein formaat.
Wij verbrandden in die tijd vooral boeken, en verketterden wetenschappers.
Dit kan natuurlijk afhangen van school tot school, van leerkracht tot leerkracht. Hopelijk zijn er ook andere gevallen … maar het overtuigt mij enkel nog meer dat godsdienst helemaal geen plaats heeft op een school. Onze dochter kreeg onlangs te horen dat ze geen atheïst kan zijn, omdat ze dan geen liefde zou kennen.
Zou iemand, die nooit iets over een god heeft gehoord, en met de wetenschappelijke kennis die we vandaag bezitten, twijfelen of die god bestaat? Waarom zouden we onze kinderen dat dan wijsmaken? Schaf de lessen godsdienst gewoon af, godsdienst heeft geen plaats op een school, toch niet als vak.
Vervang die lessen door wetenschapsklassen. De technologische revolutie explodeert, er is een tekort aan wetenschappers en technische profielen. De acties die nu al ondernomen worden, zijn lovenswaardig, maar zullen onvoldoende blijken. Laat hen kijken naar Cosmos en ons heelal ontdekken. Leer hen zien dat we allemaal samen leven, op “A Pale Blue Dot” in het universum. Laat hen leren hoe elektriciteit en mechaniek werken, initieer ze in IT, vanaf de lagere school, misschien al in de kleuterklas.
De volgende logische stap is dan het afschaffen van de staatssteun voor die uit de kluiten gewassen sektes. Wat niet meer dan normaal zou zijn.
Waarom een schrikkeljaar?
Julius Caesar voerde met de Juliaanse kalender voor het eerst schrikkeljaren in. De Gregoriaanse kalender, ingevoerd door Paus Gregorius XIII, bracht daarna nog een kleine correctie aan.
Hoe zit dat nu eigenlijk?
De aarde heeft één jaar nodig om een toertje rond onze zon te doen. Als we dit jaar willen indelen in dagen, komen we niet tot een rond getal. Astronomen uit Alexandrië berekenden dat één jaar 365,25 dagen duurt. Door om de vier jaar één schrikkeljaar van 366 in plaats van 365 in te voeren, corrigeerde men de fout van 0,25 dagen.
Eén jaar telt echter geen 365,25 dagen, maar 365,24219 dagen. Om de vier jaar een schrikkeljaar invoeren is dus eigenlijk net iets te veel. Om dit te verbeteren werd bij de invoering van de Gregoriaanse kalender beslist om elke 100 jaar geen schrikkeljaar meer te houden, met uitzondering alle jaartallen die deelbaar zijn door 400. Het jaar 1900 was dus geen schrikkeljaar, het jaar 2000 was er wel één.
Waarom moet dat eigenlijk? Wel, we hebben er als mens alle belang bij dat onze seizoenen min of meer gelijk lopen met onze kalender. Dit heeft tal van voordelen, zo weet een landbouwer bijvoorbeeld perfect wanneer hij zijn gewassen kan inzaaien. Mochten we onze kalender niet corrigeren, zouden we misschien ooit nieuwjaar vieren in de zomer.
Onze kalender klopt nog niet helemaal. Een Belgische sterrenkundige, Jean Meeus, berekende dat er door de onregelmatige vertraging van de aardrotatie 6 minder schrikkeldagen moeten zijn tot en met het jaar 10.000. Om te corrigeren zouden de jaren 4000, 6000, 7200, 8400, 9200 en 10000 gewone jaren kunnen worden.
De schaal van ons zonnestelsel
Je vindt overal heel wat schaalmodellen van ons zonnestelsel. Heel wat (online) winkels verkopen er en ook via Google zal je heel wat afbeeldingen terugvinden. In de meeste gevallen zijn die schaalmodellen redelijk accuraat voor wat de schaal van de planeten onderling betreft, de zon is doorgaans veel te klein. De onderlinge afstand tussen de hemellichamen zit er al helemaal naast. Een correct schaalmodel maken van ons zonnestelsel en dit afbeelden klinkt eenvoudig, maar is zo goed als onmogelijk.
Als je bijvoorbeeld een knikker hebt van 1,4 cm diameter die de aarde moet voorstellen, heb je een grote strandbal nodig van 1,5 meter diameter die onze zon voorstelt. De zon staat zo’n 150 miljoen kilometer van de aarde, op deze schaal betekent dit dat je de aarde zo’n 165 meter van de zon weg moet plaatsen. Zoals je wellicht weet staat de aarde relatief gezien niet eens zo ver van de zon. Zelfs met een grote tuin, zal je het erg moeilijk hebben om ons zonnestelsel op schaal na te bouwen. Om Jupiter, de grootste planeet van ons zonnestelsel met haar 15,6 cm diameter op een juiste afstand te plaatsen, moet je al 850 meter van jouw zon verwijderd staan. Om Neptunus op een correcte afstand te plaatsen ga je nog ongeveer 4 Km verder.
Weet dat we ons hier beperken tot de planeten, Pluto bijvoorbeeld ligt nog een heel stuk verder dan Neptunus. De Oortwolk, een onderdeel van ons zonnestelsel waar de kometen vandaan komen, ligt nog een eindje verder.
Gewoon ter illustratie, de dichtstbijzijnde ster – Proxima Centauri – zal je op een afstand van ongeveer 44000 Km moeten plaatsen.
Om een schaalmodel te bouwen met een aarde van 1,4 cm, heb je dus een veld nodig met een diameter van iets minder dan 5 Km, of iets minder dan 20 Km².
Laten we nu eens omgekeerd gaan rekenen. Ikzelf heb een stadstuintje van waarin ik een cirkel kan maken van 8 meter diameter. Concreet mag Neptunus dus 4 meter van mijn zon verwijderd zijn. De zon mag in mijn tuin maximaal 0,12 cm diameter hebben. Mercurius heeft een diameter van 0,004 mm, Venus en de aarde zijn respectievelijk 0,01 mm, Mars is 0,006 mm groot. Jupiter komt toch uit op zo’n 0,1 mm diameter.
Alex Gorosh en Wylie Overstreet maakten een filmpje over het bouwen van een echt schaalmodel van ons zonnestelsel met een aarde van 1,4 cm. Ze deden dit op een vlakte in Nevada, een uitgedroogd meer. Hieronder kunnen jullie hun filmpje bekijken, zeker de 7 minuten waard!
Wil je zelf een schaalmodel maken in je eigen tuin en zien of het wel de moeite waard zou zijn? Via dit rekenblad (Google Spreadsheet) kan je uitrekenen waar je zal uitkomen.
Neil deGrasse Tyson verdedigt wetenschap in 272 woorden
Neil deGrasse Tyson antwoordt in 272 woorden op de Gettysburg Address.
Gettysburg Address
De Gettysburg Address is een korte, simpele toespraak van Abraham Lincoln die de Amerikaanse Burgeroorlog samenvat in 266 woorden: de reden van het gevecht, het hogere doel van de oorlog en de beweegredenen van de Amerikaanse samenleving in die tijd.
Bron: http://www.britannica.com/
Lincoln gaf deze toespraak bij de inhuldiging van een oorlogsbegraafplaats in Gettysburg, Pennsylvania. Op deze plaats liggen bijna 8.000 soldaten begraven die sneuvelden bij de Slag bij Gettysburg.
De tekst van de toespraak werd gebeiteld op het Lincoln Memorial en werd van buiten geleerd door generaties Amerikaanse schoolkinderen.
Neil deGrasse Tyson antwoordt
Neil deGrasse Tyson gaf in april 2015 een toespraak van 272 woorden, geïnspireerd door de Gettysburg Address waarbij hij het belang van wetenschap verdedigt. Hij sprak deze woorden uit toen hij de Public Welfare Medal ontving van de National Academy of Sciences (NAS), de meest prestigieuze onderscheiding van de NAS.
In zijn korte, krachtige speech verdedigt hij wetenschap en geeft hij aan waarom wetenschap zo belangrijk is voor de mensheid. Hieronder vind je een filmpje van de speech die werd opgepikt door Bill Gates.
Hopelijk hebben heel wat politici en andere ‘decision makers’ deze speech gehoord. Wetenschap is op lange termijn immers de enige mogelijke redding van de mensheid. Onze grootste troef – intelligentie – moeten we maximaal uitbuiten.
PixInsight Workflow (DSLR) voor beginner: stacken tot eindresultaat
Enkele dagen geleden postte ik een pagina van deze website op de Facebookgroep Astroforum. De pagina was niet meer dan links naar blogposts waarin ik een PixInsight workflow voor beginners in 9 stappen beschreef.
Er kwam de vraag om de titels anders te maken. Terechte vraag, want aan de hand van de titels van de blogposts kon je inderdaad niet weten welke bewerkingen er gedaan werden in welk stukje en is er – zoals gesteld – ‘geen zoeken aan’. Ik heb dit op een redelijk eenvoudige manier trachten op te lossen. Alle blogposts kregen de tag ‘pixinsight’ mee. Dankzij deze tag kan je makkelijk de ganse workflow bekijken en hem doorzoeken. Je moet natuurlijk wel onderaan beginnen, bij deel I: stacken (preprocessing).
Op de pagina zelf gaf ik ook een korte beschrijving over wat er precies staat in welk blogstukje..
Pixinsight workflow voor beginners (overzicht blogposts)
PixInsight workflow voor beginners – DSLR (overzichtspagina)
Helpt dit jullie vooruit? Hopelijk beleef je er plezier aan!
Gelukkige verjaardag, Sir Isaac Newton!
Vorig jaar stuurde Neil deGrasse Tyson op 25 december een tweet de wereld in op Kerstdag, de dag waarop christenen (onterecht) de geboorte van Jezus Christus vieren. Hij feliciteerde echter iemand anders: Sir Isaac Newton, één van de grootste wetenschappers aller tijden. Het werd zijn ‘beste’ tweet ooit, gezien het aantal likes en retweets.
On this day long ago, a child was born who, by age 30, would transform the world. Happy Birthday Isaac Newton b. Dec 25, 1642
— Neil deGrasse Tyson (@neiltyson) 25 december 2014
Op Wikipedia zal je lezen dat Isaac Newton geboren werd op 4 januari 1643. Dit is juist volgens de huidige Gregoriaanse kalender. In die tijd werd deze kalender echter nog niet gebruikt in Engeland, men gebruikte de Juliaanse kalender waarbij de verjaardag van Sir Isaac Newton samen viel met Kerstmis.
Vóór zijn 30ste verjaardag ontdekte en beschreef Isaac Newton heel wat wetten die de basis zouden vormen voor de industriële revolutie.
Wil je meer weten? Neil deGrasse Tyson legt het allemaal netjes uit op zijn Facebookpagina.
Gelukkige verjaardag, Sir Isaac #Newton! https://t.co/Xt1O8lSsk2
— Universum Anders (@unianders) 25 december 2015
Het meest verbazingwekkende feit
Wij zijn sterrenstof.
Mijn PixInsight workflow deel IX – bewerken (postprocessing)
In de vorige post binnen deze reeks gebruikten we PixInsight om ons bewerkte RGB beeld en ons bewerkte Luminance beeld samen te voegen. Nu gaan we ons samengevoegde beeld nog een beetje gaan bewerken tot een mooie foto.
We starten met het openen van PixInsight en het inladen van ons laatste beeld (Bode_s_Nevel_LRGB.fit).
Verbeteren contrast en saturatie (tool: Curves Transformation)
We zullen de saturatie en het contrast nog wat gaan verbeteren met de Curves Transformation tool. Open de tool, klik op reset en klik op Real Time Preview zodat je ziet wat je doet. Terwijl de RGB/K modus geselecteerd staat, maken we een S-curve. Dit doen we door te klikken in het venster. Het venster is opgedeeld in 4 verticale delen. Klik op een punt in het eerste deel van het venster onder de lijn, bijvoorbeeld op de snijlijn tussen de eerste volle verticale lijn en de eerste horizontale stippellijn onderaan. Doe hetzelfde in het voerde deel van het venster: klik op de snijlijn tussen de derde volle verticale lijn en de eerste horizontale stippellijn bovenaan. Nu heb je een S-curve. Speel met deze curve tot je het gewenste resultaat krijgt. Je zal merken dat de achtergrond een stuk donkerder is geworden, maar ook Bode’s Nevel werd donkerder. Om dit tegen te gaan, selecteren we nu de L-modus (L). We kunnen nu Bode’s Nevel terug wat lichter maken door in het midden van de lijn te klikken en dit punt een beetje naar boven te slepen. Speel ook hiermee tot je tevreden bent. Nu kunnen we de saturatie gaan bewerken. Klik hiervoor op S en doe hetzelfde zoals je deed met de L-modus. Om het verschil van je bewerkingen te zien, kan je de Preview modus aan en uit zetten. Eens je tevreden bent, klik je op Apply. Indien gewenst kan je deze bewerkingen nog eens herhalen (klik eerst op reset), tot je helemaal tevreden bent met je beeld.
Zo geloof het of niet, we zijn eindelijk klaar. Sla je uiteindelijke beeld op: Bode_s_Nevel_Final.fit.
Om je beeld te publiceren of verder te bewerken (je kan er bijvoorbeeld bij plaatsen uit wat het beeld bestaat, welk materiaal je gebruikte, of het beeld nog verder bijknippen) exporteer je het in een TIFF formaat. Om het te publiceren op het internet, gebruik je best een jpeg formaat, met de kwaliteit op 100.
Mijn PixInsight workflow deel VIII – bewerken (postprocessing)
In vorige posts bewerkten we het RGB beeld en het Luminance beeld. In deze post gaan we deze beelden gaan combineren.
Vervagen van het RGB beeld (tool: A Trous Wavelet Transform)
We starten met het openen van PixInsight en het inladen van het laatste RGB beeld (Bode_s_Nevel_RGB_HisT_NR.fit). De details in dit beeld gaan we vernietigen. Lijkt niet goed, maar het detail krijgen we straks terug door de combinatie het het Luminance beeld. Hiervoor openen we de A Trous Wavelet Transform tool. Nadat we op reset klikten zetten we Detail Layer voor lagen 1 tot en met 4 uit en klikken we op Apply. We slaan dit beeld op onder de naam Bode_s_Nevel_RGB_Blurred.fit. Sluit het beeld.
Combineren RGB en Luminance (tool: LRG Combination)
Open nu Bode_s_Nevel_L_Enhanced.fit en Bode_s_Nevel_RGB_Blurred.fit in PixInsight. We gaan de beelden gaan combineren met de LRGB Combination tool. Seleceteer het RGB beeld en zet R, G en B af in de tool. Selecteer voor L het Luminance beeld. In de Channel Weights tab zet je alles op 1.000000. Zet Chrominance Noise Reduction aan, laat de default setting staan. Saturatie zetten we op 0.400. Hoe lager dit getal, hoe meer saturatie toegevoegd wordt. Zorg dat je zeker het RGB beeld geslecteerd hebt en klik op Apply. Als je niet tevreden bent over het kleur, klik je op undo (CTRL + Z) en speel je met de saturatie.
Dankzij het combineren van je RGB en je Luminance beeld heb je veel meer detail en kleur uit je beeld kunnen halen. Sluit de tool en je Luminance beeld. Sla je nieuwe beeld op onder de naam Bode_s_Nevel_LRGB. In de volgende post, de laatste binnen deze reeks, gaan we ons gecombineerd beeld bewerken en hebben we ons finaal resultaat.
universum anders 